Język plastyczny

Język muzyczny

Ornament złożony z motywów roślinnych, rozwijających się wzdłuż linii falistej, tworzącej łodygę, często uzupełniany motywem ptaków, drobnych listków, pędów, gałązek, stosowany m.in. w sztuce islamu

Utwór o charakterze miniatury instrumentalnej z delikatną figuracją, w balecie jedna z figur, polegająca na ustawieniu się na jednej nodze z pochyleniem korpusu do przodu i wyprostowaną drugą nogą uniesioną do tyłu

Jedna z cech wrażeniowych przedmiotu, powstała na skutek działania światła. Potocznie mówi się o kolorze, który jest jednak barwą specjalnie wyprodukowaną

Jedna z cech wrażeniowych dźwięku, odróżniająca go pod względem np. ostrości, jakości, dźwięczności, temperatury itp.

Technika polegająca na komponowaniu obrazu z różnych materiałów (wycinków lub gotowych elementów) przez klejenie, spawanie np. gazet, blachy itp.

W muzyce XXw. technika komponowania utworu z różnego materiału np. przez zestawianie dźwięków blachy, szumów, trzasków.

Główny motyw, wyróżniający się z całości ukłądu kompozycji, któremu podporządkowane są inne elementy kompozycji plastycznej

Dźwięk centralnie położony w skali (na V stopniu), niosący z sobą napięcie dążące do rozwiązania; dźwięk podstawowy, główny.

Wrażenie ruchu wywołane przez pozbawienie układu pozornej podstawy, linie skośne, łamane, skłębione. Może wywoływać rozmaite nastroje.

Element wykonawczy, określający siłę brzmienia dźwięków, związany też z budową formalną utworów. Może wyrażać wiele odczuć i nastrojów.

Celowa nieforemność, wprowadzanie chaosu dla osiągnięcia ekspresyjności, komplikowanie motywów tematycznych. Jego rozwiązanie musi nastąpić w układach wtórnych.

Niezgodność brzmienia dźwięków, wywołująca nieprzyjemne odczucia słuchowe, wrażenie napięcia wymagające rozwiązania.

Cechy powierzchni dzieła bądź wrażenie tych cech wynikające ze sposobu kształtowania go,z właściwości tworzenia, techniki, narzędzi, stylu indywidualnego.

Stosunek głosów lub partii kompozycji - np. układ głosu z akompaniamentem (homofonia) czy współistnienie kilku samodzielnych głosów (polifonia), także specyficzne środki muzyczne (dynamika, artykulacja, skala) właściwe danemu instrumentowi lub głosowi.

Kształt zewnętrzny, wizualna postać dzieła sztuki, które wyrażają treści. Za pomocą środków wyrazu informuje o sposobie wyrażania tych treści, często określa kształt przedmiotu, bryłę.

Konstrukcja dzieła muzycznego, następstwo kolejnych częsci kompozycji, dotyczy również budowy wertykalnej (harmonicznej) utworu.

Zestawienie kolorów w porządku opartym na dominacji określonej cechy barwy (np. gama ciepła, zimna, jasna, ciemna,szeroka, wąska).

Uporządkowane następstwo dźwięków oparte na określonej skali i pierwszym dźwięku - tonice (np. gama C-dur, d-moll).

Zorganizowane wg scenariusza lub improwizowane widowisko złożone z przedmiotów, ludzkich działań, zdarzeń nie związanych logicznym ciągiem, udziału widzów, które pozwala na odbiór wrażeń wszystkimi zmysłami. Zasadą jest kreowanie sytuacji absurdalnych, szokujących, zaskakujących.

Rodzaj koncertu z elementami spektaklu, gdzie muzyka przeplatana jest działaniami (zdarzeniami) zaskakującymi, symbolicznymi, groteskowymi, improwizowanymi przez wykonawców, zestawionymi w oderwaniu od tradycyjnych funkcji, bez ciągłości, często nie związanych z muzyką.

Zgodność, ład, dopełnianie się, porządnek (barw, kształtów, proporcji itp), w starożytności uważane za synonim piękna.

Jednoczesne współbrzmienie dźwięków, w starożytności rozumiane jako umiejętne połączenie tonów.

Zasada, wzór, reguła kompozycyjna, wg której artyści tworzyli swe dzieła, obowiązująca w danej epoce w proporcjach, architekturze itp.

Forma utworu wielogłosowego, w którym kolejne głosy powtarzają temat pierwszego z opóźnieniem w czasie.

Mówi się o kierunku optycznym, wywołanym przewagą elementów pionowych, poziomych lub skośnych w kompozycji.

Mówi się o kierunku melodii, wywołanym zestawieniem dźwięków coraz wyższych, niższych, falujących.

KOŁO

Koło barw tęczowych - zawiera wszystkie barwy tęczy od żółtej po fioletową. Można z niego odczytać barwy podstawowe i pochodne, zimne i ciepłe, kontrastujące i dopełniające.

Koło kwintowe - zawiera wszystkie gamy muzyczne, stanowiące zamknięty i konsekwentny układ. Można z niego odczytać rozwój gam, ich pokrewieństwo kwintowe, równoległość, akordy triady harmonicznej danej tonacji.

Świadomy i przemyślany układ elementów formy, zależny od inwencji i intencji twórcy - dzieło sztuki.

Efekt przemyślanego, indywidualnego aktu twórczego, układ podstawowych elementów muzyki - utwór muzyczny.

Obraz małego formatu, głównie portret, malowany przeważnie akwarelą na pergaminie, kości słoniowej, masie perłowej, metalu lub porcelanie, umieszczany często w medalionach, broszkach, także ręcznie malowana ilustracja w średniowiecznym rękopisie, inicjał, dekoracyjne obramowanie.

Krótki utwór instrumentalny, rozpowszechniony w romantyzmie, np. preludium, etiuda, nokturn, bagatela, także utwory programowe i stylizowane utwory taneczne.

Regularne powtarzanie się motywu w odstępach czasowych i przesrzennych nie raz trudne do odczytania.

Element organizujący następstwo dźwięków w czasie, czas trwania dźwięków i układ akcentów (regularny bądź zmienny).